Werk, genieten en liefhebben. Geen Idee
Drie jaar geleden startte mijn sabbatical bijna. Ik had er zin in, want ik was helemaal klaar met werken. Een aantal maanden niks doen, het leek me fantastisch. Zo liep het niet helemaal, want er gebeurden wat vervelende dingen. Máár dingen die me ook hebben doen besluiten dat ik geen nieuwe baan zou zoeken en ‘spelenderwijs’ zou zoeken naar wat ik leuk en belangrijk vind. Gespeeld heb ik, er is van alles langs gekomen. Met sommige dingen ben ik kort bezig geweest, met andere wat langer. En nu is het tijd om de balans op te maken én een nieuwe balans te vinden.
Recent las ik het boek Geen Idee van Jan Warndorff. Een boek over het leven, doordacht vanuit een filosofie van het boerenverstand. Daarin zet hij zich o.a. af tegen de opvatting dat de mens een zelfzuchtig wezen is, alleen gericht op nemen. Warndorff meent dat de mens de wereld (ook) wil omarmen, zich ermee wil verbinden en zich ervoor wil openen.
Spel is daar een voorbeeld van. Spel onderscheidt zich van arbeid en werk, omdat het vrij is van resultaat. Spelen doe je omwille van het spel. Arbeid en werk daarentegen is gericht op resultaat. Spel moet daarbij niet te eng worden opgevat. Het gaat om activiteiten die je doet omwille van de activiteit zelf, zoals ook uitgaan, reizen of sport.
Een mens maakt volgens Warndorff in het spel een openende beweging naar de wereld. Een beweging, die een aantal vormen kent, nl. ‘genieten’ en ‘houden van’. Genieten doe je voor zo lang het duurt en genieten laat je als persoon onveranderd. Houden van en liefhebben is een ernstiger spel, omdat de inzet niet alleen plezier en spanning is. Je zet bij houden van en liefhebben ook jezelf in door iets of iemand te omarmen, je daartoe te verhouden en je in te zetten voor de kwaliteit van die verhouding. Een inzet die je desnoods jarenlang volhoudt. Het gaat je - anders dan bij genieten - niet meer alleen om onmiddellijke beleving.
De passage over werk, liefhebben en genieten in het boek van Jan Warndorff was een eye-opener. Een manier om dát wat ik de afgelopen drie jaren heb gedaan te evalueren en zo opnieuw een balans te vinden in werk, liefhebberij en genieten.
Het laatste is niet zo ingewikkeld. Ik geniet meestal van kickboksen. En ik geniet van uit eten gaan in een goed restaurant met mensen, die me dierbaar zijn. En van reizen, ook dát het liefst met mensen, die me dierbaar zijn. Dat doe ik dus veel en vaak.
Werk daar weet ik ook alles van. Bijna 30 jaar lang heeft dat een groot deel van mijn leven bepaald. Gedreven door resultaten, die ik wilde halen voor organisaties, waar ik werkte. Maar ook gedreven door mijn ambitie om financieel onafhankelijk te zijn. Op het moment dat deze resultaten ter discussie kwamen, kwam ook dat werk ter discussie.
Superviseren en adviseren van managers en directies is ook werk, maar werk waar ik inmiddels plezier aan ontleen, omdat het een resultaat brengt, waar ik aan hecht. Het levert input voor reflectie op de manier waarop organisaties (niet) functioneren.
Recent is tot me door gedrongen dat ook het starten van een sociale onderneming in autistische sfeer werk is geworden. Het gaat me om het resultaat. En eígenlijk is de constatering dat het me te zeer om het resultaat gaat – het tot stand komen van een onderneming - én dat me dat zwaar valt. Dat moet dus anders...
Maar waar houd ik dan van? Van mijn gezin, ook dat is duidelijk. En van honden. Daarom heb ik het afgelopen jaar weer een hond in huis gehaald. Maar de laatste maanden is het me ook steeds duidelijker geworden dat ik van lezen, studeren, reflecteren en schrijven houd. En het is me duidelijk geworden dat ik daar te weinig tijd en energie aan besteed en me er dus te weinig aan verbind. Ook dat moet anders.
En hoe anders ga ik de komende tijd uitzoeken…